شبکه‌های کامپیوتری برای ارتباط داخلی و خارجی خود به دستگاه‌هایی مانند روتر، سوئیچ، تجهیزات وایرلس و…. نیاز دارند. برندها و کمپانی هایی بزرگی این سخت افزارها را تولید و روانه بازار می‌کنند. یکی از این شرکت‌ها و سازنده‌های محصولات سخت افزاری شبکه میکروتیک است، که در ابتدا به تولید سیستم عامل بر پایه لینوکس پرداخت که در این مطلب به بررسی انواع دستگاه ها و نرم افزارهای آن می‌پردازیم.

یکی از محبوب ترین تجهیزات شبکه، برند میکروتیک (Mikrotik) است.

میکروتیک از چه زمانی و با چه محصولی وارد بازار شد؟

میکروتک توسط آرنیس ریکسینز (Arnis Riekstins) در سال 1996 تأسیس شد. ریکسینز یک مهندس کامپیوتر بود که در آن زمان در یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) کار می‌کرد. او متوجه شد که سخت‌افزار و نرم‌افزار شبکه موجود در آن زمان برای نیازهای ISPها کافی نیست. بنابراین، تصمیم گرفت شرکت خود را تأسیس کند و سخت‌افزار و نرم‌افزار شبکه جدیدی را توسعه دهد.
میکروتک در ابتدا بر ارائه محصولات شبکه به ISPها تمرکز داشت. محصولات میکروتک به دلیل کیفیت بالا و قیمت مقرون‌به‌صرفه، به سرعت در بین ISPها محبوب شدند. در سال 2002، میکروتک اولین محصول بی‌سیم خود را معرفی کرد. این محصول با استقبال خوبی از سوی بازار مواجه شد و به رشد میکروتک کمک کرد.
اولین محصولی که این شرکت به بازار عرضه کرد سیستم عامل میکروتیک مخصوص خودش بود که در واقع پایه و زیرساخت آن همان لینوکس است. این سیستم عامل بر روی pc های معمولی نصب می‌شد.
هدف از ساخت این محصول رقابت با شرکت های بزرگی همچون سیسکو بوده که محصولات و سیستم عامل خاص خودش را دارد. اگر در زمینه شبکه فعالیت دارید حتما یکبار برند سیسکو به گوشتان خورده است. این شرکت محصولات گران قیمت (روتر، سوئیچ و….) و با کیفیتی را روانه بازار کرده است.
هدف اصلی میکروتیک رقابت با این شرکت ولی با قیمت پایین تر بوده. البته دقت داشته باشید که قیمت پایین این محصولات از کیفیت آنها کم نکرده است.
در سال ۲۰۰۲ شرکت میکروتیک به این نتیجه رسید که برای پایداری بالاتر سیستم عامل خود،  وارد فاز تولید سخت افزار های جدیدی برای آن شود. که محصولی مانند روتر را بوجود آورد.
در سال‌های اخیر، میکروتک به طور گسترده‌ای در سراسر جهان گسترش یافته است. محصولات میکروتک اکنون توسط طیف گسترده‌ای از کاربران از جمله مشاغل کوچک و متوسط، مشاغل بزرگ، ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) و کاربران خانگی استفاده می‌شوند.
 

مجوزهای برند میکروتیک

میکروتیک سه نوع مجوز برای محصولات خود ارائه می‌دهد:

• مجوز شخصی (Personal License): برای استفاده شخصی از محصولات میکروتیک طراحی شده است. این مجوز شامل دسترسی به تمام ویژگی‌های سیستم‌عامل میکروتیک است.
• مجوز تجاری (Commercial License): برای استفاده تجاری از محصولات میکروتیک طراحی شده است. این مجوز شامل دسترسی به تمام ویژگی‌های سیستم‌عامل میکروتیک و همچنین پشتیبانی فنی از میکروتیک است.
• مجوز سازمانی (Enterprise License): برای استفاده سازمانی از محصولات میکروتیک طراحی شده است. این مجوز شامل دسترسی به تمام ویژگی‌های سیستم‌عامل میکروتیک، پشتیبانی فنی از میکروتیک و همچنین خدمات سفارشی‌سازی از میکروتیک است.

 

ویژگی محصولات شرکت میکروتیک

محصولات شرکت میکروتیک طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها را ارائه می‌دهند که به کاربران امکان می‌دهد تا نیازهای شبکه خود را برآورده کنند. برخی از ویژگی‌های اصلی محصولات میکروتیک عبارتند از:

ویژگی‌های سخت‌افزاری

محصولات میکروتیک از سخت‌افزار باکیفیت ساخته شده‌اند که عملکرد و قابلیت اطمینان بالایی را ارائه می‌دهند. برخی از ویژگی‌های سخت‌افزاری اصلی محصولات میکروتیک عبارتند از:

• پردازنده‌های قدرتمند: محصولات میکروتیک از پردازنده‌های قدرتمندی استفاده می‌کنند که برای پردازش سریع ترافیک شبکه طراحی شده‌اند.
• حافظه کافی: محصولات میکروتیک دارای حافظه کافی برای ذخیره تنظیمات شبکه و داده‌های دیگر هستند.
• پورت‌های شبکه متعدد: محصولات میکروتیک دارای پورت‌های شبکه متعددی هستند که امکان اتصال دستگاه‌های مختلف به شبکه را فراهم می‌کنند.
• پشتیبانی از شبکه‌های بی‌سیم: برخی از محصولات میکروتیک از شبکه‌های بی‌سیم پشتیبانی می‌کنند که امکان اتصال دستگاه‌های بی‌سیم به شبکه را فراهم می‌کنند.

ویژگی‌های نرم‌افزاری

سیستم‌عامل میکروتیک یک سیستم‌عامل مبتنی بر لینوکس است که برای روترها و سوئیچ‌های میکروتیک طراحی شده‌است. این سیستم‌عامل از ویژگی‌های نرم‌افزاری پیشرفته‌ای پشتیبانی می‌کند که به کاربران امکان می‌دهد تا شبکه‌های خود را به طور مؤثر مدیریت کنند. برخی از ویژگی‌های نرم‌افزاری اصلی سیستم‌عامل میکروتیک عبارتند از:

• روتینگ: سیستم‌عامل میکروتیک از انواع مختلف روتینگ پشتیبانی می‌کند، از جمله روتینگ ایستا، روتینگ پویا و روتینگ مبتنی بر سیاست.
• فایروال: سیستم‌عامل میکروتیک یک فایروال قدرتمند را ارائه می‌دهد که از شبکه در برابر حملات امنیتی محافظت می‌کند.
• VLAN: سیستم‌عامل میکروتیک از VLAN پشتیبانی می‌کند که امکان تقسیم شبکه به چندین شبکه منطقی را فراهم می‌کند.
• VPN: سیستم‌عامل میکروتیک از انواع مختلف VPN پشتیبانی می‌کند، از جمله IPsec، L2TP و PPTP.
• QoS: سیستم‌عامل میکروتیک از QoS پشتیبانی می‌کند که امکان تخصیص پهنای باند به دستگاه‌های مختلف را فراهم می‌کند.

 

سخت‌افزار میکروتیک چیست؟

از نظر سخت افزاری میکروتیک شامل 3 بخش (اترنت،روتر وایرلس و سوئیچ) هستش. از طرف دیگه سیستم عامل همه این قطعات RouterOS   می باشد.

• روترهای اترنت (Ethernet): یک دیوایس سخت افزاری هستش که کار اصلی شبکه را برای ما انجام میده.
• روترهای وایرلس: بخشی هستش که میکروتیک با استفاده از اون میتونه به صورت وایرلس با دیوایس های دیگه در ارتباط باشه
• سوئیچ ها: این مورد هم بخشی هستش که به ما اجازه میده از طریق سوئیچ میکروتیک، ارتباط بزرگتری در شبکه داشته باشیم و بتونیم بیش از 100 تا دیوایس را در شبکه خودمان داشته باشیم.

 

موارد استفاده از میکروتیک(MikroTik)

حالا ممکنه این سوال براتون پیش بیاد که میکروتیک کجا استفاده میشه!؟موارد استفاده میکروتک به صورت زیر می‌باشد:

Routing

مسیریابی با استفاده از MICROTIKE راحت تر، سریع تر انجام می شه.

Firewall  

دیوار آتش یا همون فایروال هم در کاربردهای میکروتیک وجود داره و پیرو این موضوع  امکان محدود کردن پورت‌های ورودی و خروجی شبکه با فایروال فراهم میشه  و در نتیجه امنیت شبکه بالا میره- از موضوع های حائز اهمیت در شبکه “امنیت“.  پیشنهاد می کنیم مقاله روش های تأمین امنیت شبکه رو بررسی کنید.

DHCP Server  

با استفاده از سرورهای DHCP می شه برای هر سیستم یک IP اختصاصی تعریف کرد.سیستم عامل میکروتیک از این قابلیت هم پشتیبانی می کنه.

Wireless

انواع تکنولوژی بی سیم در میکروتیک پشتیبانی می شه.

Load Balancing  

لود بالانسر کمک می کنه تا شبکه پایداری داشته باشید و به وسیله اون می تونید از دو شبکه سرویس دهی اینترنت بصورت همزمان استفاده کنید و با برقراری اتصال سرویس اینترنت دوم به شبکه،  از قطع اینترنت و ایجاد وقفه جلوگیری میکنه.

VPN (Virtual Private Network)

سیستم عامل میکروتیک از روش های مختلف VPN برای ایجاد اتصالات ایمن استفاده می کنه.

MikroTik HotSpot Gateway  

زمینه برقراری هرگونه اتصال به شبکه عمومی بدون نیاز به نصب نرم افزار و یا پیکربندی شبکه فراهم می کنه.  به کمک gateway های هات اسپات شما میتوانید برای هرشبکه مجزا یک صفحه ورود و اعتبارسنجی قرار داده و در سطح شبکه مدیریت دقیق تری بر روی کاربران  داشته باشید.

MPLS – MPLS

مخفف MultiProtocol Label Switching است. تکنیک جایگزین روش های سنتی ip دادن و برای مسیریابی سریع و شکل‌دادن جریان‎های ترافیکی در شبکه  از اون استفاده می شه.

Quality of Service

کاربرد اصلی ابزار QOS در کنترل پهنای باند شبکه و کیفیت شبکه است.  با استفاده از این قابلیت، افراد میتوانند همگی از کیفیت سرعت اینترنت برابر برخوردار باشند.

پیکربندی سیستم عامل میکروتیک:روش های متنوعی برای پیکربندی در سیستم عامل میکروتیک وجود داره مثل دسترسی  Telnet و SSH ، از طریق شبکه  یا استفاده از رابط گرافیکی سفارشی شده Winbox

چند نکته درباره لایسنس های میکروتیک :

• لایسنس سطح ۰ نسخه آزمایشی است و فقط ۲۴ ساعت کار می کند .
• لایسنس سطح ۲ دیگر ارائه نمی شود .
• لایسنس سطح ۳ مخصوص روتر های وایرلس است ازاین رو برای نسخه x86 ارائه نمی شود .
• لایسنس ها مادام العمر هستند و می توان بدون محدودیت RouterOS را آپدیت کرد .
• سخت افزارهای میکروتیک همراه با لایسنس ارائه می شوند.
• لایسنس ها هیچ محدودیتی در تعداد پورت ندارند .
• امکان ارتقا از یک لایسنس به لایسنس بالاتر وجود ندارد و باید لایسنس لول بالاتر خریداری شود .
• لایسنس وابسته به هارددیسک است و با از بین رفتن هارد یا حافظه Nand flash لایسنس هم از بین می رود .
• امکان انتقال یک لایسنس به روتر برد دیگر وجود ندارد .
• امکان جابجا کردن هارددیسک بین روتر ها وجود دارد و مشکلی برای لایسنس پیش نمی آید .
• در صورت خرابی هارددیسک می توان با هزینه ۱۰ دلار لایسنس مجدد دریافت کرد . ( بهتره که لایسنس جدید بخرید به دردسرش نمی ارزه )
• همه لایسنس ها ۱۵ الی ۳۰ روز پشتیبانی از طریق email دارند .
• برای درج لایسنس در روتر برد می توان لایسنس را در ترمینال Paste کرد و یا از طریق Winbox آن را Import کنید .

 

برند میکروتیک در ایران

برند میکروتیک در ایران از محبوبیت بالایی برخوردار است. محصولات میکروتیک به دلیل کیفیت بالا، قیمت مقرون‌به‌صرفه و انعطاف‌پذیری، در بین کاربران ایرانی از جمله مشاغل کوچک و متوسط، مشاغل بزرگ، ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) و کاربران خانگی محبوب هستند.

معرفی سیستم عامل میکروتیک MikroTik RouterOS

یکی از کاربردی ترین نرم افزارهای میکروتیک، نرم افزار و سیستم عامل RouterOS است. این سیستم عامل که مبتنی بر هسته لینوکس است، می تواند سیستم کامپیوتری و یا روتر اختصاصی MikroTik RouterBOARD را تبدیل به شبکه قابل اعتماد کند. با نصب آن بر روی سخت افزار اختصاصی همان شرکت یا بر روی سیستم مبتنی بر x86 می توان آن را به یک روتر شبکه تبدیل کرد. ویژگی های این سیستم عامل با دریافت لایسنس قابل اجرا است.

 

ویژگی های سیستم عامل شرکت میکروتیک

RouterOS امکان اضافه و حذف پورت های مختلف را فراهم می کند. تمام ویژگی های لازم برای مسیریابی ISP، فایروال، مدیریت پهنای باند، نقطه دسترسی بی سیم، لینک backhaul، مجوز هات اسپات، سرور VPN، متعادل کردن بار شبکه و موارد دیگر را فراهم می کند. دارای رابط کاربری آسان با نصبی سریع برای شبکه های IP و شبکه های بی سیم ساخته شده است. عملکرد سیستم عامل RouterOS در محیط های کوچک و متوسط بهتر از محیط های بزرگ است. همچنین در پشتیبانی سخت افزاری محدودیت دارند.


 

معرفی نرم افزار تحت ویندوز WINBOX

یکی از متداول ترین ابزارها برای پیکر بندی و مدیریت روتر، نرم افزار تحت ویندوز WINBOX است. جهت پیکر بندی روترهای میکروتیک از رابط گرافیکی استفاده می شود. از طریق مرورگر وب و از طریق اجرای پروتکل HTTPپیکربندی امکان پذیر است. برای پیکربندی روترها و مدیریت سیستم عامل RouterOS از آدرس مک استفاده کرده و به روتر متصل و عملیات پیکر بندی انجام می پذیرد.

 

آیا میکروتیک سریع است؟

پاسخ کوتاه به این سوال، بله است. محصولات میکروتیک می‌توانند سرعت‌های بالایی را ارائه دهند. این محصولات از سخت‌افزار قدرتمندی استفاده می‌کنند که برای پردازش سریع ترافیک شبکه طراحی شده‌اند.

سرعت محصولات میکروتیک به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع محصول: محصولات میکروتیک دارای سرعت‌های مختلفی هستند. محصولاتی که از سخت‌افزار قدرتمندتری استفاده می‌کنند، سرعت بالاتری را ارائه می‌دهند.
• کاربرد: کاربرد محصول نیز بر سرعت آن تأثیر می‌گذارد. محصولاتی که برای کاربردهای پرترافیک مانند شبکه‌های ISP استفاده می‌شوند، به سخت‌افزار قدرتمندتری نیاز دارند و سرعت بالاتری را ارائه می‌دهند.
• پیکربندی: پیکربندی محصول نیز بر سرعت آن تأثیر می‌گذارد. پیکربندی‌های پیچیده‌تر ممکن است باعث کاهش سرعت محصول شوند.

در اینجا برخی از نتایج تست سرعت محصولات میکروتیک آورده شده است:

• روتر RB4011iGS+RM: این روتر از یک پردازنده چهار هسته‌ای با سرعت 2.1 گیگاهرتز استفاده می‌کند و می‌تواند سرعت روتینگ تا 13 گیگابیت بر ثانیه را ارائه دهد.
• سوئیچ S3300-24G: این سوئیچ از 24 پورت گیگابیتی استفاده می‌کند و می‌تواند سرعت انتقال داده تا 24 گیگابیت بر ثانیه را ارائه دهد.
• **AP AC2: این اکسس‌پوینت از استاندارد 802.11ac استفاده می‌کند و می‌تواند سرعت انتقال داده تا 1.2 گیگابیت بر ثانیه را ارائه دهد.

در مجموع،با توجه به توضیحات خود شرکت میکروتیک گفته میشه که اگر زیرساخت شبکه شما خوب باشه حداکثر تا 400000pps یا 3.2 گیگابیت بر ثانیه توان عملیاتی داره.

 

معایب MikroTik میکروتیک

به طور کلی روتر میکروتیک مشکل خاصی نداره اما اگر بخواییم خیلی ریز بین بشیم باید گفت که

• اگر شبکه شما خیلی بزرگه مثلا میخوایید 100 تا دیوایس یا بیشتر داخل شبکه داشت باشید، مدیریتش با میکروتیک سخت تر میشه، پیشنهاد ما استفاده از دیوایس های سیسکو هستش.
• محیط میکروتیک خشک هستش و اصلا جذاب نیست.
• دیوایس میکروتیک قابل ارتقا نیستش.

در مجموع، محصولات میکروتیک گزینه‌های خوبی برای طیف گسترده‌ای از کاربردهای شبکه هستند. با این حال، کاربران باید از معایب این محصولات آگاه باشند و اقدامات لازم را برای کاهش این معایب انجام دهند.